Episode 29: Buhay Pa Si Basilio!

Malapit sa kabundukan, nakatira ang isang mag-anak na Tagalog. Ang pangangaso ay ang pamumuhay nila. Sa loob ng bahay, may dalawang bata na naglalaro, at sa tabi nila isa pa: si Basilio, anak ni Sisa. Ang lolo ng mga bata’y ipinagbili ng mga walis para pwede silang makabili ng gamit dahil Pasko na. Ayaw ni Basilio ang anumang bagay para sa Pasko, pero gusto niya ay pumunta sa bayan ng San Diego upang makita ang ina at kapatid. Pumayag ang lolo. 

Sa San Diego, sirang-sira na ang bahay nila, at wala siyang kaalaman tungkol kay Crispin, ang kanyang kapatid. Narinig niya ang awit ng ina niya si Sisa, at sinundan niya ito. Subalit, dahil biglang narinig ni Sisa ang mga sundalo na dumarating, tumakbo siya paalis sa bayan. Tumakbo rin si Basilio para habulin ang ina. 

Umabot sila sa kagubatan, at pumasok si Sisa sa isang puntod ng isang matandang Espanyol para tumago. Gustong pumasok din si Basilio, pero hindi mabuksan ang pinto. Kaya umakyat siya sa puno malapit sa puntod, at nahulog siya sa loob ng puntod. Bago siya’y nawala ng malay, hinalikan niya ang kanyang ina. 

Pinagmasdan ni Sisa ang mukha ng bata, at nakilala niya ang kanyang anak. Niyakap at hinalikan niya si Basilio. Nang nagkaroon ulit ng malay si Basilio, nakita niya ang kanyang ina na nakahiga sa lupa, walang-malay at hindi gumagalaw. Nalaman ni Basilio na patay na pala siya, at niyakap niya muli ang kanyang ina. 

Dumating ang isang lalaki. Nais ni Basilio na tumulong siya sa paglilibing ng kanyang ina, at dahil malapit na mamatay rin ang lalaki, pumayag siya. Hiniling niya si Basilio na kumuha ng kahay panggatong para sa libingan niya at ni Sisa. Pumayag si Basilio at umalis para kumuha. Sa wakas, namatay rin ang lalaki.